تخم کتان (Linum usitatissimum) یک ماده غذایی سرشار فیبر است که منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا ۳، از جمله آلفا لینولنیک اسید به شمار می‌رود.
این دانه مقوی همچنین حاوی فیتواستروژن‌هایی به نام لیگنان است که کارکردی مشابه هورمون استروژن دارد. فیبر موجود در تخم کتان در پوسته آن یافت می‌شود. مصرف تخم کتان قبل از غذا کمک می‌کند تا کمتر احساس گرسنگی کنید. این ماده غذایی در بهبود یبوست، دیابت، کلسترول بالا، چاقی و تورم کلیه‌ها در افراد مبتلا به لوپوس نقش موثری دارد.
خواص تخم کتان
مصرف تخم کتان می‌تواند در بهبود موارد زیر موثر باشد:
یبوست
تخم کتان منبع خوبی از فیبر غذایی است. به نظر می‌رسد اضافه کردن این دانه‌های مغذی به غذاهای مختلف، حرکات روده را افزایش می‌دهد.
دیابت
مصرف روزانه یک تا دو قاشق غذاخوری دانه کتان آسیاب‌شده ممکن است تا حدی سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کنترل کند.
کلسترول بالا
تخم کتان به عنوان یک منبع غنی از اسیدهای چرب امگا ۳، فیبر و مواد معدنی، می‌تواند نقش مهمی در کاهش کلسترول خون داشته باشد.
فشار خون بالا
مصرف تخم کتان به دلیل وجود امگا ۳ و فیبر به بهبود سلامتی عروق خونی و افزایش انعطاف‌پذیری آنها کمک می‌کند که این اثر می‌تواند منجر به کاهش فشار خون شود.
درد پستان (مستالژی)
مصرف روزانه تخم کتان به مدت ۳ ماه یا مصرف پودر دانه کتان به مدت ۲ ماه باعث کاهش درد پستان، پیش از شروع قاعدگی در زنان می‌شود.
چاقی و اضافه وزن
مصرف خوراکی دانه کتان ممکن است به کاهش وزن بدن، شاخص توده بدنی (BMI) و اندازه دور کمر در بزرگسالانی که دارای اضافه وزن هستند کمک کند. به نظر می‌رسد مصرف روزانه حداقل ۳۰ گرم بذر کتان به مدت حداقل ۱۲ هفته بهترین نتیجه را در کاهش وزن دارد.
فیبر محلول در دانه کتان موسیلاژ نامیده می‌شود (که حاوی ۳۵ تا ۴۵ درصد فیبر است). هنگامی که موسیلاژ با آب ترکیب می‌شود، یک ترکیب ژل‌مانند ایجاد می‌کند. این امر سرعت عبور غذا از معده شما را کند می‌کند و باعث می‌شود تا برای مدت بیشتری سیر بمانید.
برخی از سرطان‌ها
اگرچه هیچ غذا یا مکملی نمی‌تواند از سرطان پیشگیری کند، اما برخی تحقیقات نشان داده‌اند که تخم کتان ممکن است خطر ابتلا یا گسترش برخی سرطان‌ها را کاهش دهد.
به عنوان مثال، وجود فیبر بالا در تخم کتان می‌تواند شانس ابتلا به سرطان کولورکتال را کاهش دهد. به ازای هر ۱۰ گرم فیبر اضافی مصرف شده، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ ۷ درصد کاهش می‌یابد.
همچنین یک بررسی منتشر شده در Nutrients نشان داده است که خوردن تخم کتان می‌تواند:
- از ایجاد سرطان سینه جلوگیری کند
- رشد تومور در زنان مبتلا به سرطان سینه را کاهش دهد
- خطر مرگ در زنان مبتلا به سرطان سینه را کاهش دهد
تخم کتان با چه داروهایی تداخل دارد؟
داروهای دیابت (داروهای کنترل دیابت) با تخم کتان تداخل دارند: دانه کتان ممکن است سطح قند خون را کاهش دهد. مصرف دانه کتان همراه با داروهای دیابت می‌تواند باعث کاهش بیش از حد قند خون شود.
داروهایی که لخته‌شدن خون را کند می‌کنند (داروهای ضد انعقاد / ضد پلاکت) با تخم کتان تداخل دارند: تخم کتان ممکن است لخته‌شدن خون را کند کند. مصرف دانه کتان همراه با داروهای ضد انعقاد ممکن است خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد.
داروهای آنتی‌بیوتیک با تخم کتان تداخل دارند: باکتری‌های روده برخی از مواد شیمیایی موجود در تخم کتان را به لیگنان تبدیل می‌کنند. از آنجا که آنتی‌بیوتیک‌ها این باکتری‌ها را از بین می‌برند، این احتمال وجود دارد که خواص تخم کتان تغییر کند.
استروژن با تخم کتان تداخل دارد: دانه کتان می‌تواند مانند هورمون زنانه استروژن عمل کند و نباید با داروهای حاوی استروژن مصرف شود.
داروهای فشار خون بالا (داروهای ضد فشار خون) با تخم کتان تداخل دارند: دانه کتان ممکن است فشار خون را کاهش دهد. مصرف دانه کتان همراه با داروهایی که فشار خون را کاهش می دهند ممکن است باعث کاهش بیش از حد فشار خون شود.
نکاتی در مورد مصرف تخم کتان
هنگام خرید بذر کتان، دانه‌های کتان آسیاب‌شده را به جای دانه‌های کامل انتخاب کنید، زیرا دانه‌های کامل می‌توانند بدون هضم از روده شما عبور کنند و مواد مغذی آن جذب بدن نشوند.
اگر به تخم کتان آسیاب‌شده دسترسی ندارید، نگران نباشید! این دانه‌ها را می‌توانید در خانه با آسیاب قهوه یا هر نوع آسیاب دیگر پودر کنید. یادتان باشد دانه‌های کتان را در مکانی خنک و تاریک – مانند یخچال – نگهداری کنید زیرا روغن موجود در این دانه‌ها در معرض نور و هوا تجزیه می‌شود.
شما می‌توانید تخم کتان را به روش‌های زیر مصرف کنید:
- اضافه کردن به اوتمیل
- مخلوط کردن با ماست
- افزودن به خمیر پنکیک
- اضافه کردن به انواع اسموتی، میوه‌های تازه و نان تست آووکادو
- مخلوط کردن با پرک جو دوسر و کره بادام‌زمینی
- افزودن به کوکی، کلوچه، براونی و نان
توجه: فراموش نکنید هیچگاه نباید حجم فیبر روزانه مصرفی را به‌طور ناگهانی افزایش دهید زیرا مصرف زیاد فیبر می‌تواند مشکلات گوارشی مختلفی مانند نفخ، یبوست، اسهال و گرفتگی عضلات شکم را به همراه داشته باشد.
جمع‌بندی
تخم کتان با داشتن مواد مغذی و خصوصیات منحصر به فرد، می‌تواند جز رژیم غذایی سالم افراد قرار گیرد و در بهبود سلامتی عمومی و پیشگیری از برخی امراض مزمن نقش مؤثری ایفا کند.
مخلوط تخم کتان زیدشت حاوی تخم کتان آسیاب‌شده، نمک آبی و پودر شوید است. نمک آبی حاوی آهن، کلسیم، پتاسیم و سیلویت بوده و خواص ضدافسردگی، ضدعفونی و ضدباکتریایی دارد. این نمک به تنظیم فشار خون، افزایش ایمنی بدن و بهبود هضم غذا کمک می‌کند. پودر شوید نیز خواص ضدمیکروبی، ضد درد و ضد التهاب دارد و در درمان کم‌خونی، کاهش چربی خون، هضم راحت‌تر غذا، سلامت و تقویت استخوان‌ها و سلامت و تقویت استخوان‌ها موثر است.
در صورتی که بیماری خاصی دارید، بهتر است پیش از افزودن تخم کتان به رژیم غذایی‌تان حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
منبع:
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-991/flaxseed